บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่3
วันจันทร์ ที่29สิงหาคม พ.ศ.2559 เวลา08.30-11.30 ห้อง 15-0908


เนื้อหา/สาระการเรียนรู้
ก่อนเข้าสู่เนื้อหาการเรียนอาจารย์มีเกมมาให้เล่นทั้งหมด 4  เกม

เกมที่1เกมสื่อความหมาย
จะใช้ท่าทางเพียงอย่างเดียวในการสื่อสารทำให้เข้าใจความหมายยาก

เกมที่2 เกมทายคำ
ทำท่าทางประกอบพร้อมพูดประกอบท่าทางจะเข้าใจมากกว่า

เกมที่3 เกมพรายกระซิบ
มีเพียงคำใบ้เท่านั้นไม่มีท่าทาง

เกมที่4 ใคร ทำอะไร ที่ไหน เมื่อไหร่ อย่างไร กับใคร

เนื้อหาการเรียน
การสื่อสารกับผู้ปกครองเด็กปฐมวัย
ความหมายของการสื่อสาร

•การสื่อสาร  (Communication) คือ กระบวน การส่งข่าวสาร ข้อมูล จาก   ผู้ส่งข่าวสารไปยังผู้รับข่าวสาร มีวัตถุประสงค์เพื่อชักจูงให้ผู้รับข่าวสารมีปฏิกิริยาตอบสนองกลับมา โดยคาดหวังให้เป็นไปตามที่ผู้ส่งต้องการ

ความสำคัญของการสื่อสาร

1.ทำให้ได้รับรู้และเข้าใจถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม

2.ทำให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกันทั้ง 2 ฝ่าย

3.ทำให้สร้างมิตรภาพที่อบอุ่น

4.ทำให้เกิดภาพแห่งความพึงพอใจ

5.ช่วยในการพัฒนาอัตมโนทัศน์ เป็นการสร้างความรู้สึกที่ดีต่อตนเองก่อให้เกิดความพอใจในชีวิต

รูปแบบของการสื่อสาร

•รูปแบบการสื่อสารของอริสโตเติล (Aristotle’s Model of Communication)

•รูปแบบการสื่อสารของลาล์สเวล (Lasswell’s Model of Communication)

•รูปแบบการสื่อสารของแชนนอนและวีเวอร์ (Shannon & Weaver’s Model of Communication)

•รูปแบบการสื่อสารของออสกูดและชแรมม์ (C.E Osgood and Willbur Schramm’s )

รูปแบบการสื่อสารของเบอร์โล (Berlo’s Model of Communication)

องค์ประกอบของการสื่อสาร

1. ผู้ส่งข่าวสาร (Sender)
2.ข้อมูลข่าวสาร (Message)
3.สื่อในช่องทางการสื่อสาร (Media)
4.ผู้รับข่าวสาร (Receivers)
5. ความเข้าใจและการตอบสนอง 

ผู้ส่งสารและผู้รับสาร

•ผู้จัดกับผู้ชม

•ผู้พูดกับผู้ฟัง

•ผู้ถามกับผู้ตอบ

•คนแสดงกับคนดู

•นักเขียนกับนักอ่าน

•ผู้อ่านข่าวกับคนฟังข่าว

•คนเล่านิทานกับคนฟังนิทาน

สื่อ

           ใช้วิธีพูด-เขียน หรือการนำเสนอในรูปแบบต่างๆ เช่น ใช้รูปภาพ รวมทั้งเทคโนโลยีต่างๆ โดยวิธีการติดต่อนั้นต้องใช้ตัวกลางต่างๆ เช่น คลื่นเสียง ตัวหนังสือ แผ่นกระดาษที่มีตัวหนังสือเขียน  คลื่นวิทยุโทรทัศน์                                                   

 สาร

         คือ เรื่องราวที่รับรู้ร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็น  ข้อเท็จจริง  ข้อแนะนำ  การล้อเลียน  ความปรารถนาดี  ความห่วงใย  มนุษย์จะแสดงออกมาให้เป็นที่รับรู้ได้ การสื่อสารจะเกิดขึ้นตามกาลเทศะ  และสภาพแวดล้อมต่างๆในสังคม

วัตถุประสงค์ของการสื่อสาร

1. เพื่อแจ้งให้ทราบ หมายถึง การสื่อสารที่ผู้ส่งสารจะแจ้ง หรือบอกกล่าวข่าวสาร ข้อมูล 

2. เพื่อสอนหรือให้การศึกษา หมายถึง การสื่อสารที่มุ่งจะให้ผู้รับมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมทางด้านองค์ความรู้ ความคิด สติปัญญา

3. เพื่อสร้างความพอใจหรือให้ความบันเทิง หมายถึง การสื่อสารที่มุ่งให้เกิดผลทางจิตใจหรืออารมณ์ ความรู้สึกแก่ผู้รับสาร

4. เพื่อเสนอหรือชักจูงใจ มุ่งเน้นให้ผู้รับสารมีพฤติกรรมคล้อยตาม หรือยอมรับปฏิบัติตาม

ประเภทของการสื่อสาร

1. จำแนกตามกระบวนการหรือการไหลของข่าวสาร

1. จำแนกตามกระบวนการหรือการไหลของข่าวสาร

1.1 การสื่อสารทางเดียว (One-Way Communication)

1.2 การสื่อสารสองทาง (Two-way Communication)

2. จำแนกตามภาษาสัญลักษณ์ที่แสดงออก

2.1 การสื่อสารเชิงวัจนะ (Verbal Communication)

2.2 การสื่อสารเชิงอวัจนะ (Non-Verbal Communication)

3. จำแนกตามจำนวนผู้สื่อสาร

3.1 การสื่อสารส่วนบุคคล (Intrapersonal Communication)

3.3 การสื่อสารมวลชน (Mass Communication)

การสื่อสารกับตนเอง

•การสื่อสารที่บุคคลเดียวเป็นทั้งผู้ส่งสารและรับสาร

•การคิดหาเหตุผลโต้แย้งกับตนเองในใจ

•เนื้อหาไม่มีขอบเขตุจำกัด

•บางครั้งมีเสียงพึมพำดังออกมาบ้าง

•บางครั้งเกิดความขัดแย้งในใจและไม่อาจตัดสินใจได้

•อาจเป็นการปลอบใจตนเอง การเตือนตนเอง การวางแผน หรือแก้ปัญหาใดๆ

การสื่อสารระหว่างบุคคล

•บุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ไม่ถึงกับเป็นกลุ่ม

•เป็นเรื่องเฉพาะระหว่างบุคคล อาจไม่เกี่ยวข้องหรือเป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น

•อาจเป็นความลับระหว่างผู้ส่งสารกับผู้รับสารเท่านั้น

•สารที่สื่ออาจเปิดเผยหากมีประโยชน์ต่อบุคคลอื่น

การสื่อสารสาธารณะ

•มีเป้าหมายจะส่งสารสู่สาธารณชน

•มีเนื้อหาที่อาจให้ความรู้และเป็นประโยชน์ ให้ความเข้าใจที่ถูกต้อง

•เป็นความคิดที่มีคุณค่าและเปิดเผยได้โดยไม่จำกัดเวลา

•เช่น การบรรยาย การปาฐกถา  การอมรม การสอนในชั้นเรียน

การสื่อสารมวลชน

•ลักษณะสำคัญคล้ายการสื่อสารสาธารณะ

•ต้องอาศัยสื่อที่มีอำนาจการกระจายสูง รวดเร็ว กว้างขวาง เช่น วิทยุ โทรทัศน์ ดาวเทียมและสื่อมวลชน

•ต้องคัดเลือกเฉพาะข้อเท็จจริงหรือข้อคิดเห็นที่เห็นว่าควรนำเสนอ

•อาจสนองความต้องการและความจำเป็นของมวลชนมากหรือน้อยได้

การสื่อสารในครอบครัว

•เป็นการสื่อสารขั้นพื้นฐานของมนุษย์

•ประสิทธิภาพของการสื่อสารขึ้นอยู่กับความตั้งใจดีของสมาชิกในครอบครัว

•คุณธรรมที่ดีงามในครอบครัวจะช่วยพัฒนาการสื่อสารไปในทางดีงามเสมอ

•ต้องยอมรับและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่แตกต่างกัน

•คนต่างรุ่นต่างวัยในครอบครัวต้องพยายามทำความเข้าใจให้ตรงกัน

•ควรคำนึงถึงมารยาทที่ดีงามอยู่เสมอ

การสื่อสารในโรงเรียน

•ส่วนใหญ่เป็นการสื่อสารกับบุคคลที่คุ้นเคย

•เนื้อหามักเกี่ยวกับวิชาการ พื้นฐานอาชีพและหลักการดำเนินชีวิต

•มีทั้งการสื่อสารระหว่างบุคคล การสื่อสารในกลุ่มและการสื่อสารสาธารณะ

•อาจใช้เวลานานเพราะเรื่องราวมีปริมาณมาก

•อาจมีโอกาสโต้แย้งถกเถียง ควรยอมรับข้อเท็จจริงและไม่ใช้อารมณ์

•ข้อเท็จจริงและข้อสรุปบางเรื่องไม่ควรนำไปเผยแพร่

•ควรระมัดระวังคำพูดและกิริยามารยาท

•คุณธรรมด้านความซื่อสัตย์และการยอมรับอาวุโสเป็นเรื่องสำคัญ

การสื่อสารในวงสังคมทั่วไป

•เริ่มด้วยการทักทายตามสภาพของสังคมนั้นๆ

• การแสดงความยินดีหรือเสียใจ ไม่ควรมากหรือน้อยจนเกินไป

• การติดต่อกับคนที่ไม่รู้จักมาก่อนควรพูดให้ตรงประเด็นและสุภาพพอควร

• การคบหากับชาวต่างประเทศ ควรศึกษาประเพณีและมารยาทที่สำคัญๆของกันและกัน

ธรรมชาติและพฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้ปกครอง

ออเออร์บาค (Auerbach,1968) ได้กล่าวถึงธรรมชาติของผู้ปกครองไว้ดังนี้

• ผู้ปกครองสามารถเรียนรู้ได้

•ผู้ปกครองมีความต้องการที่จะเรียนรู้

•ผู้ปกครองเรียนรู้ได้ดีที่สุดในสิ่งที่เขาสนใจ

•การเรียนรู้จะมีความหมายที่สุดก็ต่อเมื่อเป็นสิ่งที่ใกล้ตัวของผู้ปกครอง

•การมีอิสระในการเรียนรู้จะทำให้ผู้ปกครองเรียนรู้ได้ดีที่สุด

•ผู้ปกครองสามารถเรียนรู้ได้จากกันและกัน

• การให้ความรู้กับผู้ปกครองถือเป็นการให้ประสบการณ์ใหม่แก่ผู้ปกครอง

ธรรมชาติการเรียนรู้ของผู้ปกครองเด็กปฐมวัยมีประเด็นสำคัญ ดังนี้

•เรียนรู้ได้ดีในเรื่องของการพัฒนาเด็ก

•เรียนรู้ได้ดีในสภาพแวดล้อมที่มีความสมานฉันท์

•มีความแปลกใหม่และมีประโยชน์ต่อเด็ก

•เรียนรู้ได้ดีจากการฝึกปฏิบัติ

•เรียนรู้ได้ดีในบรรยากาศที่เป็นวิชาการน้อยที่สุด

•ควรได้รับความต่อเนื่องในการเรียนรู้ทีละขั้นตอน

•เรียนรู้ได้ดีจากสื่อและอุปกรณ์ที่หลากหลาย

พฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้ปกครอง

ปัจจัยที่มีผลต่อการแสดงออกทางพฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้ปกครอง

1.ความพร้อม  คือ สภาพความสมบูรณ์ของร่างกายและจิตใจที่จะเรียนรู้ โดยเตรียมความพร้อมในเรื่องดังนี้ พื้นฐานประสบการณ์เดิม สร้างความสนใจเห็นเห็นถึงความสำคัญของความรู้ ส่งเสริมความเชื่อมั่นในการเรียนรู้

2.ความต้องการ คือ ความต้องการให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความสุข เช่น ต้องการให้ลูกมีสุขภาพที่แข็งแรง มีการศึกษาที่ดี

3. อารมณ์และการปรับตัว คือ  แนวโน้มที่จะปฏิบัติต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง มี 2 ประเภทคือ  อารมณ์ทางบวก เช่น ดีใจ พอใจ ฯลฯ อารมณ์ทางลบ เช่น โกรธ เสียใจ หงุดหงิด  ซึ่งอารมณ์ทั้ง 2 นี้มีผลต่อการเรียนรู้ ดังนั้นควรปรับอารมณ์ให้เกิดความสมดุลพร้อมที่จะเรียนรู้

4. การจูงใจ หมายถึง การกระตุ้นเพื่อให้เกิดการเรียนรู้  เช่น ต้องการรู้เพื่อแก้ปัญหาลูกหลาน ต้องการรู้เพื่อพัฒนาลูก ต้องการรู้เพื่อให้ลูกเป็นคนดี

5. การเสริมแรง คือ การสร้างความพึงพอใจหลังการเรียนรู้ให้แก่ผู้ปกครอง เช่น คำชมเชย รางวัล ฯลฯ

6. ทัศนคติและความสนใจ คือ การที่บุคคลมีการตอบสนองและแสดงความรู้สึกต่อสิ่งเร้าต่างๆ เช่น

  - จัดสภาพแวดล้อมในการเรียนรู้ทำให้ผู้ปกครองพอใจและสนุกกับการเรียนรู้

  - ช่วงเวลาในการจัดให้ความรู้ ควรมีเวลาที่สะดวกในการเข้าร่วมกิจกรรม

7. ความถนัด คือ ความสามารถของบุคคลในการทำกิจกรรมให้สำเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ

อุปสรรคที่สำคัญของการสื่อสาร

•ผู้ส่งข่าวสารขาดทักษะในการสื่อสารที่ดี เช่นใช้ภาษาที่อยากแก่การเข้าใจ หรือไม่เหมาะแก่ผู้รับ

•ข้อมูลข่าวสารมากเกินไป

•ได้ข่าวสารไม่ครบสมบูรณ์ ทำให้สื่อความหมายผิดๆ

•ข้อมูลที่ส่งไปผ่านหลายขั้นตอน

•เลือกใช้เครื่องมือในการส่งข่าวสารไม่เหมาะสม

•รีบเร่งด่วนสรุปข่าวสารเร็วเกินไป ขาดการไตร่ตรอง

•ผู้รับข่าวสารไม่ทบทวน หรือสอบถามให้เข้าใจเมื่อสงสัย

•อารมณ์ของผู้รับ หรือผู้ส่งอยู่ในสภาพไม่ปกติ

•ผู้ส่งหรือผู้รับมีความเชื่อมั่นในตัวเองสูง ไม่รับฟังความคิดเห็นผู้อื่น

7 c กับการสื่อสารที่ดี

•Credibility ความน่าเชื่อถือ : สามารถทำให้ผู้รับสารเกิดความเชื่อถือในสารนั้น ๆ

•Content เนื้อหาสาระ : มีสาระให้เกิดความพึงพอใจ เร่งเร้าและชี้แนะให้เกิดการตัดสินใจได้ในลักษณะอย่างไรบ้าง

•Clearly ความชัดเจน : การเลือกใช้คำหรือข้อความที่เข้าใจง่าย ๆ ข้อความไม่คลุมเครือ

•Context ความเหมาะสมกับโอกาส : การเลือกใช้ภาษาและใช้สิ่งที่ส่งสารเหมาะสม

•Channel ช่องทางการส่งสาร : การเลือกวิธีการส่งข่าวสารได้เหมาะสมและรวดเร็วที่สุด

•Continuity consistency ความต่อเนื่องและแน่นอน : การสื่อสารกระทำอย่างต่อเนื่องมีความแน่นอนถูกต้อง

•Clarity of audience ความสามารถของผู้รับสาร : การเลือกใช้วิธีการส่งสารซึ่งมั่นใจว่าผู้รับสารจะสามารถรับสารได้ง่ายและสะดวกโดยคำนึงถึงความรู้ เจตคติ อุปนิสัย ทักษะการใช้ภาษา สังคมวัฒนธรรมของผู้รับสารเป็นสำคัญ

คุณธรรมในการสื่อสาร

คุณธรรม คือ

•ความดีงามที่มีอยู่ในตัวบุคคล

•ต้องประกอบด้วยเหตุผลที่ดีของแต่ละบุคคล

•เกิดจากการปลูกฝังตั้งแต่เด็ก

•เกิดจากการได้เห็น ได้ยิน ได้อ่าน

•เกิดจากการได้เห็นพฤติกรรมของคนที่เคารพรักเป็นแบบอย่าง

คุณธรรมที่สำคัญในการสื่อสาร

•ความมีสัจจะและไม่ล่วงละเมิดสิทธิซึ่งกันและกัน

•ความรัก ความเคารพและความปรารถนาดีต่อกัน

•ความรับผิดชอบในสิ่งที่ตนพูดหรือกระทำ

•เป็นพฤติกรรมด้านนอกของการสื่อสาร หมายถึงพฤติกรรมที่ปรากฏให้เห็นชัดเจน เช่นกิริยาอาการ  การเปล่งเสียงออกมาเป็นถ้อยคำ  การเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรรวมทั้ง รูปภาพ แผนภูมิและการใช้วัตถุต่างๆ

•เป็นกิริยาวาจาที่เรียบร้อยถูกต้องตามคตินิยมของสังคม

วิธีการสร้างสัมพันธ์ที่ดีกับผู้ปกครอง

-ศึกษาและพยายามทำตนให้เข้าใจกับผู้ปกครอง

-พยายามเรียนรู้ความต้องการของเขา และหาแนวทางตอบสนองตามความเหมาะสม

-พูดคุย พบปะกับผู้ปกครองในโอกาสต่างๆ

-หาโอกาสไปร่วมงานพิธีทางศาสนา เข้าร่วมกิจกรรมกับผู้ปกครอง

-ทำตนให้กลมกลืนกับผู้ปกครอง

-มีท่าทีเป็นมิตรอยู่เสมอ

-เปิดโอกาสให้ผู้ปกครองร่วมกิจกรรม

สรุป

     การสื่อสารที่ดีและมีประสิทธิภาพนับเป็นวิธีการหนึ่งที่จะช่วยให้งานการให้ความรู้ผู้ปกครองประสบผลสำเร็จ ผู้ที่เป็นครูจะต้องทำความเข้าใจเรื่องการสื่อสารให้กระจ่างชัดเจน ประกอบกับการศึกษาธรรมชาติและการเรียนรู้ของผู้ปกครอง พฤติกรรมการเรียนรู้ เพื่อที่จะได้ทำการให้ความรู้ให้การศึกษาแก่ผู้ปกครองได้ดีมีประสิทธิภาพสูงสุด เพื่อให้ผู้ปกครองเกิดความศรัทธา เชื่อมั่นและมีความอบอุ่นว่าสถานศึกษาจะมีความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้นก็ต้องได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครอง บ้านโรงเรียน ชุมชนและสังคมเข้ามามีบทบาทในการพัฒนาเด็กร่วมกัน

...............................................................................................................

คำถามท้ายบท

1.จงอธิบายความหมายและความสำคัญของการสื่อสารมาโดยสังเขป

ตอบ  ความหมายคือ กระบวน การส่งข่าวสาร ข้อมูล จาก   ผู้ส่งข่าวสารไปยังผู้รับข่าวสาร มีวัตถุประสงค์เพื่อชักจูงให้ผู้รับข่าวสารมีปฏิกิริยาตอบสนองกลับมา โดยคาดหวังให้เป็นไปตามที่ผู้ส่งต้องการ  

ความสำคัญคือ 

1.ทำให้ได้รับรู้และเข้าใจถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม

2.ทำให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกันทั้ง 2 ฝ่าย

3.ทำให้สร้างมิตรภาพที่อบอุ่น

4.ทำให้เกิดภาพแห่งความพึงพอใจ

5.ช่วยในการพัฒนาอัตมโนทัศน์ เป็นการสร้างความรู้สึกที่ดีต่อตนเองก่อให้เกิดความพอใจในชีวิต
.............................................................................................................

2.การสื่อสารมีความสำคัญกับผู้ปกครองอย่างไร

ตอบ 1.ทำให้ได้รับรู้และเข้าใจถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม

2.ทำให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกันทั้ง 2 ฝ่าย

3.ทำให้สร้างมิตรภาพที่อบอุ่น

4.ทำให้เกิดภาพแห่งความพึงพอใจ

5.ช่วยในการพัฒนาอัตมโนทัศน์ เป็นการสร้างความรู้สึกที่ดีต่อตนเองก่อให้เกิดความพอใจในชีวิต

 .....................................................................................................................

3.รูปแบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพในการให้ความรู้ผู้ปกครอง ควรเป็นรูปแบบใด จงอธิบายพร้อมยกตัวอย่าง

ตอบ รูปแบบการสื่อสารของอริสดตเติล (Aristotle's Model of Communication ) เพราะจพทำให้ผู้ปกครองเข้าใจมาขึ้นในการรับสาร เป็นรูปแบบที่ไม่ซับซ้อน ตัวอย่างเช่น ครูพูดคุยกับผู้ปกครองในเรื่องการทำกิจกรรมของเด็กในวันนี้ เป็นต้น

...............................................................................................................

4.ธรรมชาติและการเรียนรู้ของผู้ปกครองควรมีลักษณะอย่างไร
ตอบ 

•      เรียนรู้ได้ดีในเรื่องของการพัฒนาเด็ก
•      เรียนรู้ได้ดีในสภาพแวดล้อมที่มีความสมานฉันท์
•      มีความแปลกใหม่และมีประโยชน์ต่อเด็ก
•      เรียนรู้ได้ดีจากการฝึกปฏิบัติ
•      เรียนรู้ได้ดีในบรรยากาศที่เป็นวิชาการน้อยที่สุด
•      ควรได้รับความต่อเนื่องในการเรียนรู้ทีละขั้นตอน
•      เรียนรู้ได้ดีจากสื่อและอุปกรณ์ที่หลากหลาย

...............................................................................................................

5.ปัจจัยที่ช่วยสนับสนุนพฤติกรรมการเรียนรู้สำหรับผู้ปกครอง เพื่อให้ผู้ปกครองมีความเข้าใจเกี่ยวกับการศึกษาของเด็ก ประกอบด้วยปัจจัยด้านใดบ้าง 

ตอบ ปัจจัย 7 ประการเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้ปกครอง

1. ความพร้อม
2. ความต้องการ
3. อารมณ์และการปรับตัว
4. การจูงใจ
5. การเสริมแรง
6. ทัศนคติและความสนใจ
7. ความถนัด

......................................................................................................................

การนำไปประยุกต์ใช้     
 สามารถนำไปใช้สื่อสารพูดคุยกับผู้ปกครองได้อย่างถูกต้องเหมาะสม และใช้การพูดดน้มน้าวใจ การสื่อสารในรูปแบบต่างๆกับผู้ปกครองเพื่อให้เจ้าใจตรงกันมากขึ้น

ประเมินอาจารย์ผู้สอน
    อาจารย์สอนสนุกมีเกมให้เล่นก่อนเข้าสู่เนื้อหาการเรียนเปิดโอกาสให้นักศึกษาได้ถามคำถาม พูดคุยเเลกเปลี่ยนความคิด อาจารย์แต่งกายเรียบร้อย